KABANATA 16: Lihim na Lumampas sa Pintuan
"Anak ng... kaya pala ang kinikintab ng balat mo sa tuwing uuwi ka," sigaw ng nanay ni Tentay habang umiiyak sa harap ng bahay nila sa probinsya. "Hindi na kita kilala, Maria Cristina."
Hindi na kailangang sabihin kung sino ang ama. Hindi na rin kailangang ipaliwanag kung kailan nagsimula ang lahat. Isang tsismis lang noon sa tindahan ng kanto, pero ngayon, kumpirmado na: buntis si Tentay, at hindi si Ramil ang ama.
"Buntis si Tentay!"15Please respect copyright.ＰＥＮＡＮＡfGztUaOfbG
"May ibang lalaki daw!"15Please respect copyright.ＰＥＮＡＮＡcVx8HIcAe8
"Hindi na pinapa-uwi ni Ramil!"
Umiikot-ikot ang balita sa bawat kusina, sari-sari store, at barbero sa buong baryo. Maging ang malalapit na kapitbahay nila Ramil ay nagbulungan, nagpalitan ng tingin sa tuwing nadadaanan ang bahay ng mga magulang nito.
"Ano pa nga ba? Napabayaan siguro. Wala kasing kasal-kasal sa Maynila, eh."
Isang Tawag mula sa Ama
"Ram, anak, umuwi ka na," ani Mang Ernesto, ang ama ni Ramil, sa linya ng telepono. "Anak mo ang kailangan mo unahin. Hindi ang babaeng nagpahiya sa buong pagkatao mo."
Walang salitang maisagot si Ramil. Sa loob ng maliit na kwartong inuupahan nila sa Maynila, naroon si Tentay, nakaupo sa sulok, nakatalukbong ng kumot, tila inuubos ang sarili sa pag-iyak. Hawak niya ang ultrasound na galing sa ospital—ebidensya ng buhay sa sinapupunan, pero hindi pag-asa kundi pasanin.
"Ilang buwan na?" tanong ni Ramil sa mahinang tinig.
"Tatlo," sagot ni Tentay.
"Ibig sabihin, hindi akin. Matagal na 'tong nangyayari, 'no?"
Tahimik. Hindi na niya kailangang sagutin. Ang kawalan ng pagtutol ang pinakamalupit na pag-amin.
Pag-uwi, Pero Hindi Para Kay Tentay
Nagbalot ng kaunti lang na damit si Ramil, tanging mga gamit lang ni Jae Ann ang isinama. Iniwan niya si Tentay ng ilang groceries, ilang bote ng vitamins, at tatlong libong pisong pera.
"Nagpadala ka pa?" tanong ng kaibigan niyang si Lito.
"Buntis pa rin siya. At kahit galit ako, ayokong mamatay 'yung bata sa loob niya."
Umalis siya kina Ramil pauwi sa probinsya. Doon siya sinalubong ng yakap ng ina, at katahimikan ng ama. Walang sinabi ang mga magulang niya, pero alam niyang nalaman na rin nila ang buong istorya.
"Dito ka muna, anak," ani Aling Ana. "Dito si Jae Ann lalaki. Ligtas. Malayo sa iskandalo."
Kuwadrado ng Kahiyaan
Samantala, si Tentay ay hindi na lumalabas ng kwarto. Pinatay niya ang cellphone, at halos hindi na rin kumain. Tuwing may maririnig na yabag sa labas ng kanilang inuupahang bahay, napapahigpit siya ng yakap sa sarili. Iniiwasan niya ang salamin, iniwasan niya ang mundo.
"Hindi ko na alam kung saan ako lulugar," bulong niya sa sarili habang pinagmamasdan ang mga bitak sa kisame. "Paano ko haharapin ang sarili kong anak, kung pati mga magulang ko, itinakwil na ako?"
Wala siyang mata na mailalaban sa mundo. Ang babaeng minsang nagtangkang bumawi sa pamamagitan ng bagong gamit, ngayo'y hindi makabawi sa sariling dangal.
15Please respect copyright.ＰＥＮＡＮＡoVKsXF4ON8
