Kabanata 45: Sa Pagitan ng Paghihirap at Pananampalataya
Simula nang malaman nilang buntis si Ysay, mas naging tahimik ang bahay. Ngunit ang katahimikan na ito ay hindi dahil sa kawalan ng pag-asa—bagkus, ito’y dahil sa matinding pag-iingat. Lahat ng kilos, lahat ng dasal, lahat ng hinga… para kay Ysay at sa buhay na dinadala niya.
Araw-araw ay tila paglalakad sa gilid ng bangin.
Sa Loob ng Tahanan ng Pamilya Cruz
Hindi na kayang bumaba ni Ysay sa kama. Palagi na siyang naka-catheter, at may IV fluids halos araw-araw. Dito na rin ginagawa ang karamihan ng tests dahil ayaw ng mga doktor na mapagod siya sa biyahe. Sa sulok ng kanyang kwarto, may maliit na altar—isang kandila, ilang rosaryo, at ang larawan ng Mahal na Birhen na palaging pinapahid ni KC sa tiyan ni Ysay habang nagdadasal.
“Mama,” bulong ni KC habang marahang hinahaplos ang tiyan ng ina, “malapit ka nang mawalan ng lakas, pero alam naming hindi ka kailanman nawala sa laban.”
Sa sala, naglalaro si Angelique at Jae Ann. Ngunit pansin ni Ramil na matamlay ang panganay. Madalas itong tumitingin sa bintana, tila may malalim na iniisip. Hanggang isang araw…
Pagdating ni Tentay
“Ramil,” sabi ni Tentay, sabay tiklop ng kamay sa harap ng katawan. “Naawa lang naman ako sa anak ko. Ang dami n’yo nang problema. Baka mas mainam kung sa’kin na lang si Jae Ann. Para ‘di na rin siya nahihirapan.”
Biglang bumigat ang hangin sa sala. Lahat ay natigilan.
“’Di naman siya tunay na anak ni Ysay. At sa tingin ko, kahit siya, nararamdaman ‘yon.”
Bago pa makasagot si Ramil, lumabas si Jae Ann mula sa kusina. Narinig niya ang lahat.
“’Pa… ako na po ang sasagot.”
Nagulat si Tentay. “Anak—”
“Hindi mo ako anak.”
Nabitawan ni Tentay ang bag niyang dala. Ang mga mata nito’y nanlaki, pero hindi makapagsalita.
“Bakit ngayon mo lang ako naalala? Ngayon na may sakit si Mama? Ngayon na parang gusto mong kunin ako, para saan? Para ‘di mo lang makita na mas mahal ko ang pamilyang ‘to kahit ‘di kami magkadugo?”
Lumapit siya kay Tentay, bakas ang pamumuo ng luha sa gilid ng mga mata.
“Wala akong alaala sa’yo… pero bawat alaala ko, si Mama Ysay ang nando’n. ‘Di mo ba naisip kahit minsan—na kung kaya kong pumili, pipiliin ko yung nagpalaki, hindi yung nanganak lang?”
Tumayo si Ramil, hawak ang balikat ng anak na nanginginig.
“Umalis ka na,Tentay,” sabi niya, marahan pero matatag. “Pamilya namin si Jae Ann. At hindi siya kailanman naging pabigat.”
Hindi na nagsalita si Tentay. Yumuko ito at tahimik na lumabas.
Sa unang pagkakataon, hindi bilang bisita si Jae Ann—kundi bilang anak na marunong pumili ng pagmamahal.
Mga Gabing May Dasal
Tuwing gabi, nagtitipon ang buong pamilya sa harap ng altar. Si Mang Emilio ang naglilid ng dasal. Si Aling Ana naman, tahimik na tumutulong sa pag-alaga sa mga bata habang nagtatrabaho si Ramil.
“Mahal na Ina, kung kalooban n’yo pong iligtas si Ysay, hinihiling naming huwag niyo siyang kunin sa amin. Pero kung ito po’y huling kabanata ng buhay niya, sana po’y mapanatili ang alaala ng pagmamahal niya sa amin—lalo na sa batang kanyang dinadala.”
Minsan, habang natutulog si Ysay, umuungol siya sa sakit. May mga araw na hindi siya makakain. May araw rin na bigla siyang umiiyak, hindi dahil sa pisikal na sakit—kundi dahil sa takot… na baka makalimutan niya kung sino siya bago pa man niya mahawakan ang anak niya.
Isang Gabing Tahimik
Habang naglalagay ng basang bimpo sa noo ni Ysay, marahang kumanta si Jae Ann.
🎵 “Tulog ka na, mahal na ina… kahit ang gabi’y mahaba, kakapitan ko ang bawat alaala…” 🎵
Habang umaawit, napapikit si Ysay, at tila napayapa. Sa isang iglap, tila kumalma ang buong paligid.
At sa katahimikan, ramdam nila: hindi pa tapos ang laban.
Mensahe sa Journal12Please respect copyright.ＰＥＮＡＮＡYboWSL6L9Z
Entry #35 – From Jae Ann
“Mama Ysay, kung sakali pong hindi n’yo na kami maalala… sana maalala n’yo lang na pinili ko kayong mahalin, kahit hindi tayo magkadugo. At kung may bagong buhay man kayong ipanganak—papatunayan naming lahat sa kanya, na ikaw ang pinakamatapang na inang minahal namin ng buong puso.”
ns216.73.216.239da2
